Dobiegło końca ostatnie w sezonie zimowym 2020/2021 liczenie nietoperzy zimujących w Kampinoskim Parku Narodowym. Tym razem zakończyło się ono rekordem – doliczono się niemal półtora tysiąca osobników.

[FOTORELACJA]10123[/FOTORELACJA]

Puszcza Kampinoska jest obecnie największym zimowiskiem nietoperzy spośród polskich parków narodowych. Forty Modlińskie, które stanowią dwa pierścienie umocnień Twierdzy Modlin (niewielka część z nich znajduje się w KPN) wraz z Puszczą Kampinoską stanowią największe zimowisko nietoperzy w centralnej Polsce. Od kilku już lat sumaryczna liczba hibernujących na tym terenie nietoperzy przekracza tysiąc osobników, czyli ten trudny okres spędza tu znacznie większa liczba zwierząt niż w najbardziej kojarzonym z nietoperzami Ojcowskim Parku Narodowym.

W sezonie zimowym 2020/21 stwierdzono dokładnie 1468 osobników z 8 gatunków nietoperzy. Których gatunków jest w KPN najwięcej?

1. Gacek brunatny - 521 osobników (35,5%)
2. Mopek - 498 os. (34,0%)
3. Nocek Natterera - 253 os. (17,2%)
4. Nocek rudy - 165 os. (11,2%)
5. Gacek szary - 16 os. (1,1%).
6. Łączna liczba pozostałych trzech gatunkó (nocek duży, mroczek późny i nocek Brandta/wąsatek) stanowiła mniej niż 1% całego zespołu zimujących nietoperzy w KPN.

Tak dobry wynik to efekt szeroko zakrojonych działań aktywnej ochrony nietoperzy w Kampinoskim Parku. Te latające nocą ssaki są u nas kompleksowo chronione: przysposobiono dla nich prawie 200 zimowisk oraz zamontowano ponad 500 skrzynek wykorzystywanych przez te zwierzęta od lata do jesieni. Należy tu wspomnieć o przystosowaniu na hibernakula nietoperzy prawie 180 piwniczek ziemnych z gospodarstw wykupionych przez Park oraz bunkru w kompleksie budowli dawnego zapasowego punktu dowodzenia Układu Warszawskiego na Łużowej Górze. Poza wymienionymi piwniczkami i bunkrem nietoperze liczono także w trzech Fortach Modlińskich, które znajdują się na terenie KPN. Należy podkreślić, że nie kontrolowano kilkuset piwniczek ziemnych użytkowanych przez mieszkańców kampinoskich wsi, gdzie także spodziewać się można sporej ilości nietoperzy.

Te działania doczekały się uznania - adaptacja małych piwniczek ziemnych na zimowiska nietoperzy w Kampinoskim Parku Narodowym rozpoczęta w 2010 r. została uznana przez niezależnych ekspertów jako jedna z najlepszych praktyk ochrony tych wyjątkowych ssaków w Polsce.

Dlaczego nietoperze wymagają ochrony? Po pierwsze należą do najbardziej zagrożonych wyginięciem ssaków na Ziemi. Po wtóre są ważnymi regulatorami liczebności owadów wykazujących tendencje do masowych pojawów, czyli są pożyteczne. Po trzecie „pracują na nocną zmianę”, czyli polują na owady, które są niedostępne dla ptaków owadożernych, aktywnych w dzień. Dlatego ważną sprawą jest tworzenie dla nich sztucznych schronień w miejscach, gdzie brakuje ich naturalnych odpowiedników. A szczególnie istotna jest ich ochrona w okresie zimowym, ponieważ wymagają 5-6 miesięcy głębokiego snu bez dostępu do pożywienia.

Wszystkie krajowe gatunki nietoperzy podlegają w Polsce ochronie gatunkowej, a dwa z wyżej wymienionych (nocek duży i mopek) chronione są także w ramach Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej.