Nie daj się stożkowi rogówki!

Choroby oczu mogą występować w każdym wieku. Najwięcej pojawia się u osób starszych, niektóre przeważają u dzieci (szczególnie wady wzroku). Są i takie schorzenia, które najczęściej występują u młodych dorosłych pacjentów – ok. 20-30. roku życia. Jednym z nich jest stożek rogówki. Co to za choroba? I jak można z nią walczyć?

Najpierw prawidłowa…

Rogówką nazywamy przednią, zewnętrzną część gałki ocznej. Jest ona cienka i przezroczysta, przez co zazwyczaj dość trudno ją zauważyć. Mimo że może się przez to wydawać niepozorna, pełni kilka istotnych dla nas funkcji, mianowicie:

• załamuje i skupia światło wpadające do oka, tym samym odpowiadając za aż 60% jego mocy optycznej;
• dzięki swojej przezroczystości umożliwia dobre widzenie – nie stanowi przeszkody dla promieni świetlnych;
• chroni oko przed drobnymi urazami i wnikaniem do środka patogenów.

W ramach ciekawostki warto również wiedzieć, że rogówka nie posiada własnych naczyń krwionośnych (substancje odżywcze otrzymuje drogą dyfuzji), ale jest za to bardzo silnie unerwiona. To właśnie dlatego jej choroby często wiążą się z bólem. Obecność naczyń z kolei zaburzałaby przezierność rogówki.

…potem stożkowta?

Niestety u niektórych osób rogówka ulega deformacji – w takim wypadku zwykle dochodzi do jej ścieńczenia i uwypuklenia, przez co kształtem zaczyna przypominać rożek. Wtedy właśnie mówimy o stożku rogówki. Taka sytuacja może wystąpić w każdym wieku, choć najczęściej dotyczy młodych mężczyzn – ok. 25. roku życia. W zaawansowanych postaciach choroby, wypukła rogówka jest widoczna z zewnątrz. Niestety wciąż nie wiadomo, dlaczego u jednych pacjentów stożek rogówki się pojawia, a u innych nie występuje. Naukowcy wyszczególnili jednak listę czynników, które zwiększają ryzyko jego rozwinięcia się. Znajdziemy na niej m.in.:

• pocieranie oczu – szczególnie nawykowe;
• niektóre choroby wzroku – np. jaskra, zapalenie rogówki;
• duża ekspozycja na światło UV – np. częste opalanie się, wizyty w solariach, okulary przeciwsłoneczne bez filtra UV;
• alergie i schorzenia związane z atopią;
• niewłaściwe używanie soczewek kontaktowych – np. zbyt długie noszenie, brak odpowiedniej higieny;
• czynniki genetyczne. 

Jakie dolegliwości daje stożek rogówki?

Objawy stożka rogówki zależą od stopnia nasilenia choroby. Początkowo dolegliwości mogą w ogóle nie być obecne. Jednak w miarę rozwoju schorzenia pojawią się m.in.:

• pogorszenie ostrości wzroku – jak w krótkowzroczności lub astygmatyzmie;
• wrażenie obecności ziarenek piasku pod powiekami;
• spadek jakości widzenia w nocy i przy słabym oświetleniu;
• szybsze męczenie się wzroku;
• nadwrażliwość na światło;
• uczucie potrzeby tarcia oczu;
• pogorszona tolerancja soczewek kontaktowych.

Nieleczony stożek rogówki może doprowadzić do konieczności przeszczepu rogówki. Oczywiście nie u każdego pacjenta wystąpią wszystkie wymienione objawy – wiele zależy tu od indywidualnych uwarunkowań. Warto pamiętać, że regularne badania wzroku u okulisty pomogą nam trzymać rękę na pulsie i wykryć nieprawidłowości nawet na bardzo wczesnym, bezobjawowym etapie.

Cross Linking – najpopularniejsza metoda leczenia stożka rogówki

Niestety stożek rogówki jest chorobą, której w pełni wyleczyć się nie da. Jednak bez paniki – można hamować jego postępy tak, by na długie lata zachować dobrą jakość widzenia. Im wcześniej wykryta choroba, tym szybciej można zacząć działać i tym lepsze efekty leczenia w przyszłości.

Jedną z najskuteczniejszych metod stosowanych w terapii stożka jest zabieg Cross Linking. Polega on na wzmocnieniu rogówki, zwiększeniu jej wytrzymałości i uregulowaniu kształtu. Taki efekt można uzyskać po nasączeniu tkanki roztworem ryboflawiny, a następnie naświetleniu jej światłem UVA o starannie dobranej długości fali. Powoduje to pobudzenie tworzenia się wiązań krzyżowych między włóknami kolagenu budującego rogówkę. Zabieg pozwala na zatrzymanie postępów stożka. W razie potrzeby można go wielokrotnie powtarzać. Jest to procedura bardzo przyjazna dla pacjenta – charakteryzuje ją m.in.: krótki czas trwania (ok. 35 minut), brak bólu (dzięki miejscowemu znieczuleniu), wysokie bezpieczeństwo i możliwość wykonania w warunkach ambulatoryjnych.

Inne sposoby terapii stożka

Istnieją jeszcze inne – oprócz Cross Linking – metody walki ze stożkiem rogówki. Należą do nich:

• Wszczepienie pierścieni śródgałkowych – zabieg polegający na wszczepieniu niewielkich, całkowicie przyjaznych dla oka krążków, których zadaniem jest regulacja kształtu. To procedura odwracalna – pierścienie można później wymienić lub całkowicie usunąć.
• Zabieg Topoguided – operacja wykorzystująca laser i topograficzny obraz rogówki. Często wykonywana była w połączeniu z Cross Linking. Obecnie jest rzadziej stosowana.
• Zastosowanie stabilnokształtnych soczewek kontaktowych – soczewki takie różnią się od tradycyjnych głównie strukturą. Choć nie hamują postępów stożka, to jednak pozwalają na złagodzenie dolegliwości występujących w jego przebiegu. Są też często jedyną opcją korekcji wzroku u osób z tym schorzeniem – zwykłe okulary w przypadku stożka nie są skuteczne.

Po więcej informacji na temat stożka rogówki (i nie tylko) zapraszamy na stronę Specjalistycznego Centrum Korekcji Wzroku – Vidium Medica.