W niedzielę 13 września wczesnym popołudniem z inicjatywy Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą oraz władz naszego miasta zapalono ponad 500 zniczy obrońcom Sochaczewa i bohaterom Bitwy nad Bzurą 1939 roku. Jak podkreślał dyrektor muzeum Paweł Rozdżestwieński, pamięć i cześć należą się wszystkim, którzy polegli w walkach w tamtych strasznych dniach września, niezależnie od ich wyznania religijnego.

[FOTORELACJA]9550[/FOTORELACJA]

Już po raz trzeci zapłonęły w Sochaczewie Znicze Pamięci. To wspólna akcja Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą oraz władz miasta. Uczestniczyli w niej nasi harcerze i mieszkańcy. Symboliczne światełko zapalane jest obrońcom naszego Sochaczewa, którzy stracili życie w czasie walk we wrześniu 1939 roku. 13 września 2020 roku zapalono 500 takich zniczy na trzech cmentarzach wojennych w naszym mieście.

Drogę pamięci rozpoczęto, nie przez przypadek, na cmentarzu żydowskim przy ul. Sierpniowej w Sochaczewie. To w dużej mierze zapomniane miejsce było świadkiem wielu wieków historii Sochaczewa, skrywając w swojej ziemi prochy wielu ludzkich istnień. Jak do zebranych mówił dyrektor Paweł Rozdżestwieński:

- Znajdujemy się na cmentarzu mieszkańców Sochaczewa wyznania mojżeszowego. Należy on do jednych z najstarszych cmentarzy na terenie Mazowsza i chowano tu żydów z całego regionu, wtedy jeszcze, kiedy Warszawa nie miała prawa chowania mieszkańców wyznania mojżeszowego na swoim terenie. Dlatego też do czasu wybuchu II wojny światowej, nekropolia w Sochaczewie była miejscem pochówku najstarszych rodów żydowskich na Mazowszu i w Warszawie. I w tym miejscu przechodzimy do 1939 roku i toczących się tutaj walk w dniach 13 – 16 września. Musimy pamiętać, że w czasie obrony Sochaczewa zginęli żołnierze Wojska Polskiego wyznania mojżeszowego. Wielu z nich było rannych i umierało w szpitalu polowym, który został zorganizowany na terenie obecnych szkół podstawowych nr 1 i 3. To im dzisiaj palimy znicze pamięci.

Również na kwaterach wojennych na cmentarzu przy Traugutta dyrektor Rozdżestwieński przypomniał o wielokulturowości mieszkańców Sochaczewa, o pochowanych tu osobach wyznania prawosławnego czy ewangelickiego. Na tym cmentarzu nie można było nie wrócić do postaci majora Feliksa Kozubowskiego.

- Major służby stałej piechoty Feliks Kozubowski początkowo spoczywał w mogile polowej przy starym, zburzonym moście nad Bzurą, potem spoczął na cmentarzu przy Traugutta, ale w innej kwaterze niż obecnie. Dopiero w zeszłym roku doczekał się prawdziwego, wojskowego pogrzebu. Wtedy to został ekshumowany razem z dwoma nieznanymi żołnierzami i przeniesiony do nowej mogiły. Dziś spoczywa niemalże w wojskowym ordynku, czyli nadal dowodzi żołnierzami, którzy spoczywają w równych szeregach naprzeciwko niego.

Najwięcej zniczy zapalono na największym cmentarzu wojennym w Sochaczewie, jaki znajduje się przy al. 600-lecia w Trojanowie.