III filar systemu emerytalnego w Polsce jest dobrowolny i pozwala na dodatkowe oszczędzanie na przyszłe świadczenie. Co istotne, możesz sam zdecydować, czy chcesz uczestniczyć w takim filarze i w jaki sposób. Do wyboru masz między innymi odkładanie pieniędzy w ramach IKE lub IKZE. Czym się różnią?
Z uwagi na wysokie prawdopodobieństwo uzyskiwania niskich świadczeń emerytalnych w przyszłości stworzono dodatkowe systemy odkładania na przyszłość. Możesz to robić w ramach IKE lub IKZE. IKE jest skrótowcem od indywidualne konto emerytalne, a IKZE to indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego.
Oba konta są regulowane przepisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. IKE zdefiniowano w niej jako:
W tożsamy sposób ustawodawca zdefiniował rachunek IKZE. Na obu kontach gromadzone są dobrowolne wpłaty właścicieli. Jedna osoba może mieć umowę IKE i IKZE tylko w jednej instytucji finansowej, która nie może być dzielona na współmałżonków. Nie można również oszczędzać na takich kontach wraz z dzieckiem. Zgromadzone pieniądze są kapitałem prywatnym i podlegają dziedziczeniu.
Na IKE i IKZE oszczędzać mogą osoby fizyczne w wieku co najmniej 16 lat, choć małoletni do osiągnięcia 18. roku życia oszczędzają w ten sposób na przyszłą emeryturę tylko w tych latach, w których osiągają dochody z tytułu umowy o pracę.
Oszczędzanie pieniędzy w ramach IKE i IKZE wiąże się z możliwością uzyskania korzyści z tytułu optymalizacji podatkowej, ale na innych zasadach. Zobacz, jakie cechy różnicują oba konta funkcjonujące w ramach III filaru systemu emerytalnego w Polsce.
Pomimo wielu podobieństw występujących pomiędzy IKE i IKZE nie są to takie same produkty finansowe. Po pierwsze, chodzi tu o zachęty podatkowe, jakie stosowane są w ich przypadku.
Jeśli decydujesz się na oszczędzanie w ramach IKE, od wypracowanych zysków z tytułu obracania Twoimi wpłatami nie zostanie pobrany podatek Belki, czyli danina od zysków kapitałowych. Będzie tak, jeśli wypłaty dokonasz po ukończeniu 60. roku życia lub 55. roku życia, o ile wcześniej nabyłeś uprawnienia emerytalne. Podatek nie zostanie naliczony przy wypłacie środków z IKE, jeśli spełnisz dodatkowy warunek:
Natomiast przy oszczędzaniu na IKZE możesz przede wszystkim skorzystać z opcji zwrotu podatku w ramach rocznej deklaracji PIT. Zainwestowane środki odliczysz od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w kwocie maksymalnie 3411,07 zł w 2022 roku.
Inne są zasady wypłaty środków z IKE i IKZE. W przypadku zwrotu pieniędzy z IKE przed ukończeniem 60. roku życia (lub 55. roku życia) albo braku spełnienia warunków dokonania wpłat przynajmniej przez 5 lat kalendarzowych będzie trzeba zapłacić od dochodów podatek Belki w wysokości 19 proc.
Gdybyś chciał zwrotu środków z IKZE przed ukończeniem 65. roku życia i zanim dokonasz wpłat na takie konto w co najmniej 5 latach kalendarzowych, wówczas wypłaconą kwotę będziesz zobowiązany rozliczyć w deklaracji PIT za dany rok podatkowy, w którym dokonałeś zwrotu. Zapłacisz podatek według obowiązującej Cię skali podatkowej 12 lub 32 proc. Natomiast przy spełnieniu zakładanych warunków – pobrany będzie zryczałtowany podatek w wysokości 10 proc.
Inne są limity wpłat, jakie rocznie mogą być dokonywane na IKE lub IKZE. Jeśli chodzi o IKE, limit odpowiada 3-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok. W 2022 roku jest to kwota 17 766 zł. Natomiast limit na IKZE jest równy 1,2-krotności takiego wynagrodzenia dla osób fizycznych i 1,8-krotności przeciętnego wynagrodzenia dla osób samozatrudnionych. Jest to odpowiednio kwota 7 106,40 zł oraz 10 659,60 zł.
