Rabin o pochowanych na cmentarzu żydowskim w Sochaczewie

Stan sochaczewskiego cmentarza żydowskiego pozostawia wiele do życzenia, jednak nie jest to zasługa obecnych mieszkańców. Przez lata miejsce to było areną przedziwnych wydarzeń od miejsca pokazów cyrkowych po boisko do piłki nożnej. Obecnie nekropolia jest zamknięta, a klucze do bramy są wydawane chętnym...

Jesień w Sochaczewie, to czas wspominania w Polsce, a szczególnie w miejscowościach takich jak Sochaczew, wydarzeń z wojny obronnej w 1939 roku. Dodatkowo nieco ponad miesiąc pozostał do 1 listopada, czyli dnia, kiedy odwiedzamy cmentarze i groby osób które znaliśmy, lub tych, którzy na wizytę swoich krewnych na cmentarzu liczyć nie mogą.

Warto zauważyć, że w Sochaczewie i powiecie sochaczewskim mamy sporo grobów osób, które za życia nie były katolikami, ani nawet chrześcijanami. Z historii wiemy, że przed drugą wojną światową w mieście mieszkała liczna diaspora żydowska. Stąd obecność w Sochaczewie cmentarza żydowskiego wraz z ohelem cadyka Berenstajna, czyli budynkiem na cmentarzu, gdzie złożone są zwłoki zasłużonego sochaczewskiego rabina, do którego pielgrzymują kontynuatorzy jego myśli talmudystycznej.

Stan sochaczewskiego cmentarza żydowskiego pozostawia wiele do życzenia, jednak nie jest to zasługa obecnych mieszkańców. Przez lata miejsce to było areną przedziwnych wydarzeń od miejsca pokazów cyrkowych po boisko do piłki nożnej. Obecnie nekropolia jest zamknięta, a klucze do bramy są wydawane chętnym.

Sochaczewski kirkut nie jest jednak jedynym miejscem, gdzie pochowani są starsi bracia w wierze. Młodzi mężczyźni wyznania mojżeszowego, tak jak inni obywatele IIRP byli wcielani do polskiego wojska. Szacuje się, że Żydzi stanowili około 10% polskich żołnierzy we wrześniu 1939 roku. Co za tym idzie, wielu z nich poległo podczas walk prowadzonych między innymi w Bitwie nad Bzurą. Stąd żydowskie groby oraz nazwiska na wojennych cmentarzach Sochaczewa.

Wiele osób zastanawia się, jak można oddać cześć ich pamięci w sposób zgodny z wyznaniem poległych i pochowanych. Zdaniem rabina Yehoshuy Ellisa, różnice między tradycjami obu wyznań nie są duże.

- Dla nas najważniejsze jest zaznaczenie na grobie, że pochowany jest Żydem. Tradycja składania kwiatów na grobach jest obca dla judaizmu, ale palenie i ustawianie świeczek jest u nas takie samo. Warto zadbać, by znicze czy świece nie miały elementów wskazujących na inne wyznanie niż to, jakiego byli zmarli. W naszej wierze ważne jest tez układanie kamyków na grobach. To wynika z przykazania by zmarłych grzebać, a groby oznaczać i tak jest praktykowane do dzisiaj.

Rabin przypomina też, że w przypadku odwiedzin na żydowskim cmentarzu należy mieć nakrycie głowy u mężczyzn i zakryte ramiona u kobiet. Cmentarza tego nie odwiedza się też w soboty.