W dniu 7 grudnia Stowarzyszenie Triglav odkryło w lesie w Koższukach Parcel prawdopodobną skrzynię z granatami moździerzowymi typu Stokes Brand 81mm z 1939 roku – niebezpieczne znaleziska zostały zabezpieczone przez policję z Sochaczewa, a później usunięte przez patrol saperski - a także łuski do karabinu Mosin oraz pierścienie wiodące do pocisków artyleryjskich. To początek poszukiwań, w planie są kolejne działania.

W dniu 7 grudnia br. Stowarzyszenie Historyczno – Badawcze TRIGLAV rozpoczęło I etap poszukiwań na terenie Lasu Kożuszkowskiego, zgodnie z decyzją Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nr 301/2019.

Celem podjętych przez Stowarzyszenie poszukiwań jest lokalizacja skupisk łusek, które pozwolą umiejscowić prawdopodobne masowe mogiły żołnierzy polskich oraz osób cywilnych z 1939 roku, żołnierzy Armii Krajowej z przełomu 1943/44 roku i żołnierzy węgierskich z 1944 roku. Sprawa możliwych masowych mogił została już zgłoszona do Instytutu Pamięci Narodowej, który w razie zlokalizowania ww. miejsc planuje przeprowadzić prace ekshumacyjne.

Dlaczego las Kożuszkowski? Z pewnych źródeł stowarzyszenie pozyskało informację, iż po bitwie nad Bzurą było to miejsce straceń żołnierzy polskich i okolicznej ludności cywilnej. Kolejną zgłoszoną organizacji historią są zeznania mieszkańca Sochaczewa, który wspomina o zamordowanych w lesie partyzantach Armii Krajowej. Ostatnia przekazana historia mówi o 40 żołnierzach węgierskich, którzy w 1944 roku zostali rozstrzelani we wskazanym terenie.

Poszukiwania będą trwały 2 lata. Wytypowano już prawdopodobną lokalizację jednej z poszukiwanych mogił. Strona węgierska jest także zainteresowana badaniami, w tym ZAJTI FILM i Pan Istvan Dabi.

W dniu 7 grudnia udało się odkryć prawdopodobną skrzynię z granatami moździerzowymi typu Stokes Brand 81mm z 1939 roku – niebezpieczne znaleziska zostały zabezpieczone przez policję z Sochaczewa, a później usunięte przez patrol saperski - a także łuski do karabinu Mosin oraz pierścienie wiodące do pocisków artyleryjskich. O kolejnych wynikach będziemy informowali wkrótce.

Stowarzyszenie Historyczno – Badawcze TRIGLAV powstało w 2016 roku w Nowym Dworze Mazowieckim. „Kryptonim Maszkaron”, czyli akcja wydobycia przepięknego hełmu z rzeki Narew, u stóp modlińskiego spichlerza w dniu 05.09.2015 r., doprowadziła do poznania się i zaprzyjaźniania grupy osób, połączonych pasją odkrywania i ratowania historii. Działała wtedy grupa nieformalna, nie posiadająca statusu prawnego, która zrzeszała ludzi pasjonujących się poszukiwaniem i odkrywaniem historii.

Do sukcesów TRIGLAV można zaliczyć:

- odnalezienie mogił żołnierzy polskich z 1939 roku na dawnej Stoczni w Twierdzy Modlin, ekshumacja pod nadzorem Łódzkiej Fundacji Badań Naukowych, Polskiego Czerwonego Krzyża i Instytutu Pamięci Narodowej,

- odnalezienie pochówków na dawnej Stoczni w Twierdzy Modlin jeńców rosyjskich wziętych do niewoli w 1941 roku, ekshumacja przy nadzorze Łódzkiej Fundacji Badań Naukowych, PCK i IPN,

- odnalezienie mogiły kpr. Stanisława Pietruszki, żołnierza Wojska Polskiego z 83 PP, który poległ we wrześniu 1939 roku, ekshumacja przy nadzorze Łódzkiej Fundacji Badań i IPN,

- wytypowanie 3 możliwych miejsc pochówku około 500 mieszkańców powiatu Legionowskiego i Nowodworskiego zabitych przez Niemców w akcji A-B (zima 1939-1940) w Lesie Kadzielnia, sprawa zgłoszona do IPN, które planuje dalsze działania,

- pomoc w pracach archeologicznych na terenie Fortu III w Pomiechówku, który w latach 1941-1945 był więzieniem karno - śledczym Gestapo i według różnych szacunków zamordowanych zostało tam około 60 tysięcy Polaków. W 2018 roku ekshumowaliśmy 26 pełnych szczątków ofiar oraz szczątki 33 innych osób, a w 2019 roku 43 szczątki osób dorosłych i 3 dzieci,

- odnalezienie podczas badań archeologicznych pod Spichlerzem w Twierdzy Modlin zatopionego bocznokołowca oraz jedynej w Polsce kotwicy od Monitora Polskiego – zabytek można oglądać w Muzeum Kampanii Wrześniowej i Twierdzy Modlin.

Stowarzyszenie zaprasza do kontaktu osoby posiadające wiedzę na temat zapomnianych pochówków lub lokalnych historycznych legend o przeszłych pokoleniach- razem możemy odkryć historię, która kryje się pod ziemią!

Zgłoszenia przyjmujmowane pod adresem:

Mail: [email protected]

https://www.facebook.com/Triglav.stowarzyszenie/

Autor: Piotr Duda – historyk, pasjonat historii regionalnej, członek Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia Historyczno – Badawczego TRIGLAV.